Hoe ben je de beste stiefouder? Ruim 40% van alle stellen gaat tegenwoordig scheiden. De kans dat je iemand tegenkomt die gescheiden is met kinderen, wordt dus steeds groter. De kinderen van je partner hebben dus al een papa of mama. En jij komt erbij. En misschien heb je zelf ook wel kinderen. Dat kan voor alle partijen een heftige gebeurtenis zijn. Niet alleen voor de kinderen, je partner, de ex-partner en zeker ook voor jou. Vooral als jullie besluiten te gaan samenwonen. Want hoe ga je om met kinderen die niet van jou zijn? Welke verantwoordelijkheid heb je en wat kan je beter niet doen?
Verantwoordelijkheid voor stiefkinderen
De kinderen van je partner horen er nu eenmaal bij. Als aankomend stiefouder heb je een aantal keuzes te maken voor je dit avontuur aangaat:
Opvoeden van stiefkinderen
De opvoeding van stiefkinderen is niet aan jou. Echter, ga je samenwonen met je partner, dan is de scheidslijn tussen opvoeden en ‘jouw huis, jouw regels’ dun. Bespreek met je partner welke regels jij belangrijk vindt in jullie huis en welke afspraken jullie hierin samen maken. Jouw partner draagt de verantwoordelijkheid en dus de opvoeding van de kinderen. Het is belangrijk dat jij dit respecteert en de opvoeding bij je partner laat. En hem/haar hierin steunt. Blijf dus zoveel mogelijk afzijdig in het opvoeden, steun je partner als de situatie hierom vraagt en geef aan bij je stiefkind dat je de afspraken onderstreept. Én het is belangrijk dat je partner jou respecteert en de afgesproken regels naleeft en afspraken daarover nakomt. Dit lukt echt niet altijd, want we zijn allemaal mensen. Maar ook hierbij is het belangrijk dat jullie dit samen afstemmen; rustig bespreekbaar maken vanuit je eigen gevoel en duidelijk zijn over je grenzen en je verwachtingen. En dit zonder de kinderen. (Zie ook de blog: scheiden is vaak niet de oplossing voor jullie opvoedprobleem). Bij opvoeden komen heel veel emoties kijken, maar laat ze zoveel mogelijk achterwege als jullie samen tot een oplossing willen komen of tot een compromis willen komen als het om opvoeden gaat. Emoties weglaten, betekent niet dat je je gevoel moet loslaten. Je gevoel is juist belangrijk om uit te spreken en daarbij ook je grenzen aan te geven. Maar houd ook rekening met het gevoel en de zienswijze van je partner. Je gelijk willen krijgen, betekent dat er één iemand verliest. En een relatie hoort gelijkwaardig te zijn en alleen maar winnaars te hebben. Vooral kijken naar wat jij zelf kunt veranderen i.p.v. de focus bij de ander neer te leggen en hem/haar proberen te veranderen.
Emoties die niet van jou zijn
Met een ex-partner in beeld en kinderen die niet van jou zijn, spelen er heel veel emoties die niet van jou zijn, uit een verleden wat niet van jou is. Probeer je partner te steunen in zijn/haar gevoel, maar laat de emoties bij de ander. Als er spanning heerst tussen de ex-partner en/of de kinderen, is het vrijwel onmogelijk die spanning te verminderen of weg te nemen door je ermee te gaan bemoeien. Je kunt je partner advies en tips geven over hoe om te gaan met de situatie, maar het is en blijft niet aan jou om op te lossen. Je partner is volwassen en heeft eigen verantwoordelijkheid te dragen. Hij/zij is zelf verantwoordelijk voor afspraken, communicatie en samenwerking met zijn/haar ex-partner en de kinderen. Je kunt je partner hierin begeleiden en steunen, maar neem het probleem zeker niet over.
Contact met de ex-partner is belangrijk
De kinderen hebben liefde, veiligheid en geborgenheid van beide ouders nodig voor een goede ontwikkeling. Ouders zijn de basis. Ook als ze niet meer samen zijn. Dit is lastig als beide ouders op slechte voet met elkaar staan, elkaar proberen te beconcurreren over de rug van de kinderen en emoties via de kinderen projecteren op de ex-partner. Probeer dus zoveel mogelijk je partner in contact te laten zijn met zijn/haar ex-partner als het over opvoeden van de kinderen gaat. Hoe moeilijk het ook is, je partner heeft een belangrijke verantwoordelijkheid. En het leven wat jullie nu samen delen, gaat niet over het opvoeden van zijn/haar kinderen. Daar moeten echter wel hele goede afspraken over gemaakt worden, aangezien het wel jullie huis en jullie regels zijn. Maak bijvoorbeeld een lijstje over wat jullie af te spreken hebben. Probeer constructief te overleggen zonder emoties te projecteren als de regels even niet nageleefd worden door de kinderen zoals jullie het willen zien. Blijf bij je eigen gevoel, blijf kalm en geduldig en respecteer de ander. Krijg je niet het respect terug, laat dit dan bij de ander. Je kunt wel rustig en duidelijk kenbaar maken wat het met je doet en hoe je het zou willen zien. Maar dan nog is het niet jouw verantwoordelijkheid.
Geen ex-partner in beeld?
Is er geen ex-partner in beeld, houd dan ook in gedachten dat jij niet de rol van ouder kunt claimen. Je blijft stiefouder. Het zijn niet jouw kinderen en dit worden ze ook niet. Als de kinderen en je partner dit accepteren of juist aangeven, zal je de opvoedrol wel meer op je kunnen nemen, dan wanneer er nog een papa of mama in beeld is. Maar dring jezelf niet op. Je kunt een biologische ouder nooit vervangen. Dit zit zo verweven in de identiteit, het dna en de wortels van het kind dat erkenning van beide ouders de basis is van een stabiele ontwikkeling. Ontkenning van één van de ouders is ontkenning van het zijn van het kind.
Samen ook kinderen
Heb je naast stiefkinderen ook eigen kinderen met je partner, dan wordt de situatie anders. Je eigen kinderen geef je, samen met je partner, waarden en normen, structuur, regels en kaders mee. Je leert ze volgens waarden en normen te leven. Stiefkinderen gaan in deze lessen mee. Je kunt niet je eigen kinderen onderwijzen en het stiefkind hier niet in mee nemen. Het is belangrijk hier gelijkwaardig in te zijn. Kom je hierdoor in conflict met je stiefkind, dan is het de rol van je partner om hier op in te grijpen en jou te steunen. Ook als hij/zij het er op dat moment niet mee eens is. Jullie vormen samen een team.
Mocht je meer tips en adviezen nodig hebben, neem dan contact met ons op. Het eerste gesprek is altijd vrijblijvend en gratis. Kijk voor meer informatie op onze website.