Vrouwen aan het werk houden na het krijgen van een (eerste) kindje is noodzakelijk, en kan uitdagend zijn. Een nieuw leven in huis zet de wereld op zijn kop. De geboorte van een baby betekent voor ouders grote veranderingen in hun leven. De eerste 1000 dagen (van conceptie tot en met 2 jaar) is een bijzonder kwetsbare periode. Het integreren van deze nieuwe, belangrijke en grote taak in het leven van ouders is van groot belang voor de mentale gezondheid van moeder, vader én kind. Het ouderschap zit vol uitdagingen en onzekerheden en kan veel stress veroorzaken. Een balans tussen werk en ouderschap vinden, is heel belangrijk. Veel van de lasten van het combineren van werk en gezin rusten nog steeds op de schouders van werkende moeders.

Het ouderschapsplan

Veel vrouwen blijven werken. Dus waarom dan toch de noodkreet ‘Vrouwen aan het werk houden’? Simpel, vaak werken vrouwen in deeltijd, en lang niet altijd vrijwillig. 39% van de vrouwen gaat na de geboorte van het eerste kind minder uren werken (tegenover +/-9% van de mannen). Twee op de drie moeders die in deeltijd werken, willen meer uren maken. Dit lukt vaak niet door de sociale norm en traditionele opvattingen over rollen en taken. Vrouwen vervullen nog steeds de meeste en grootste zorgtaken. Het is belangrijk dat vrouwen het gesprek ‘aan de keukentafel’ en met hun werkgever aangaan. Het helpt dan een plan te maken hoe verantwoordelijkheden en taken in het ouderschap te verdelen. Als zo’n plan er eenmaal is dan geeft dit mentaal ruimte om relaxter in het ouderschap te staan. En, dit helpt ook weer de kinderen meer te ontspannen wat goed is voor hun ontwikkeling. Neem de tijd om je goed voor te bereiden op jouw ouderschap.

Verantwoordelijkheid delen en verwachtingen hebben

Hoe gedacht wordt over de rollen van mannen en vrouwen beïnvloedt het maken van keuzes over het aantal uren dat vrouwen werken en zorgen. De maatschappelijke norm is hardnekkig als het gaat om vrouwen aan het werk houden:

  • 83% vindt moeders van nog niet-schoolgaande kinderen (0-4) hooguit 28 uur zouden moeten werken. Slechts 35% vindt hetzelfde voor vaders. (CBS)
  • Vrouwen besteden 26 uur per week tijd aan onbetaalde zorgtaken (huishoudelijke taken, boodschappen, zorg voor kinderen, informele zorg); mannen 17 uur per week.
  • Onbetaalde zorgtaken zijn voor vrouwen 17x vaker een reden niet of minder te werken dan voor mannen.
  • Ook wordt nog steeds gedacht dat moeders beter voor kinderen kunnen zorgen dan vaders.
  • Veel van deze verwachtingen zijn achterhaald en beperkend. Niet alleen voor moeders. Ook voor vaders en partners. Verdriet, schaamte en schuld wordt gevoeld als ouders proberen aan de verwachtingen te voldoen, maar dat niet kunnen. Ze kunnen meestal niet aan de verwachtingen voldoen omdat deze in eerste instantie al niet realistisch waren. Mentale gezondheid kan een groot probleem zijn voor werkende ouders. Dit komt door de druk van het ‘allemaal goed willen doen’ en altijd ‘aan’ staan. En dat krijgt niet altijd de nodige prioriteit.

    De mythe van de perfecte moeder

    Van moeders wordt verwacht dat ze alles met een glimlach doen. Zelfs als die glimlach er eentje van een boer met kiespijn is. Sociale media worden overspoeld met onrealistische beelden van verzorgde en prachtige moeders. Ze runnen hun eigen bedrijf vanuit een showroom van een huis. En natuurlijk met voorbeeldige kinderen op schoot. Ook het stereotype beeld van vrouwen in zakelijke pakken en hakken of als gezellige, thuisblijvende, perfecte huisvrouwen helpt niet. En ook al weten moeders dat het een mythe is, toch oefent het nog steeds kracht uit en kunnen veel moeders het gevoel krijgen dat ze tekortschieten.

    Weinig ruimte voor kwetsbaarheid, eerlijkheid en ‘echtheid’

    Veel werkende moeders vinden het aan de andere kant ook moeilijk op het werk helemaal zichzelf te zijn. Op veel werkplekken is weinig ruimte voor kwetsbaarheid, eerlijkheid en ‘echtheid’ door stereotype mannelijke eigenschappen zoals ambitie, competitie en het belonen van zelfvertrouwen. Praten over de uitdagingen van het ouderschap is dan vaak ongemakkelijk. Tijd dus voor een nieuwe norm: als vrouw een ‘volmaakt onvolmaakte’ moeder zijn. Het is oké niet altijd perfect te zijn. En vergeet ook niet lief te zijn. Ook voor jezelf. Of beter gezegd juist voor jezelf. Je doet je best, dus je hoeft je niet schuldig te voelen. Spreek je hardop uit over het ouderschap. Als je je zorgen deelt en je kwetsbaar toont, dan wordt dat ‘normaal’. Zo maak je het voor anderen ook veilig zorgen te delen en kwetsbaar te zijn. En natuurlijk is het net zo belangrijk ook de positieve kanten te benadrukken. Praat over de ongelooflijke veranderingen die je hebt doorgemaakt omdat je mama of papa bent geworden. En welke nieuwe vaardigheden je hebt geleerd.

    Achterhaalde verwachtingen voor vaders

    Onze maatschappij biedt weinig steun aan werkende vaders ook een geïnteresseerde ouder te zijn. Nog vaak wordt op het werk verwacht dat de vader voorrang geeft aan zijn carrière. Dit kan het veel moeilijker maken te onderhandelen over flexibel werken, eerder vertrekken om de kinderen van school te halen of om op school aanwezig te zijn bij bepaalde gebeurtenissen. Vaders, het is tijd om na te denken wat het betekent succesvol te zijn. Is dat tijd doorbrengen met je gezin en je kinderen opvoeden? Kom daar open vooruit en stel je kwetsbaar op. Het helpt de stereotype mannelijke werkcultuur te doorbreken. Deel verhalen en ideeën; het zal je misschien verbazen dat anderen dezelfde problemen en zorgen hebben (gehad).

    De rol van werkgevers

    Als werkgever kan je het verschil maken: kies voor een veranderende organisatiecultuur. Het is belangrijk dat voor medewerkers meer aandacht is voor de balans in werk en ouderschap. Wist je dat:

  • 70% van het verzuim van werkende ouders te maken heeft met de mentale gezondheid?
  • 50% van de werkende ouders met kinderen van 0-4 jaar klachten ervaart als vermoeidheid, stress en depressie?
  • 38% van de vrouwelijke medewerkers een bedrijf verlaat na de geboorte van haar eerste kind?
  • 60% van de vaders parttime wil werken?
  • Er een groot verschil bestaat tussen hoe ouders werk en privé willen invullen en echt invullen?
  • Tips

    Creëer een cultuur waarin ruimte is om in te gaan op de behoefte van (aanstaande) ouders en help ouders met het combineren van ouderschap en werk. Enkele waardevolle tips:

  • Vergeet de vader niet: werkgevers kijken vaak naar wat een moeder wil, maar een vader is net zo belangrijk! Ook hij moet het ouderschap met het werk combineren op een zo goed mogelijke manier.
  • Individuele begeleiding: merk je dat een medewerker worstelt met het ouderschap, bekijk dan samen waar behoefte aan is.
  • Zorg voor coaching en begeleiding: het vergroten van de emotionele veerkracht en mentale weerbaarheid kan helpen bij het voorkomen van verzuim en uitval. Dit begint al tijdens de zwangerschap.
  • Zorg voor een gezinsvriendelijke bedrijfscultuur en leg deze vast in de organisatiestrategie, het beleid en het leiderschap
  • Denk aan de verschillende fasen in het ouderschap: beperkingen, behoeften en mogelijkheden per levensfase kunnen verschillen. Het stopt niet na de babytijd. Het gaat door tot de kinderen volwassen zijn!
  • Het resultaat is wat telt!

    Als werkgever krijg je:

  • Minder verzuim
  • Medewerkers met grip op de combinatie ouderschap en werk
  • Medewerkers die thuis een bewuste taakverdeling hebben

  • Als moeder of vader krijg je:

  • Ondersteuning in het (her)vinden van balans in werk en ouderschap
  • Het gelijkwaardig aangaan van het ouderschap; papa of mama zijn maakt niet uit
  • Houvast voor het maken van keuzes als een ouder
  • Mentale kracht in het ouderschap en het leven

  • Wil je hulp als (aanstaande) ouder hulp bij de uitdagingen in het ouderschap? Of ben je werkgever en wil je weten hoe Samen Opvoeden is Leuk kan helpen ouderschap bespreekbaar te maken of hoe wij medewerkers kunnen ondersteunen, omdat je vrouwen aan het werk wil houden? Neem een kijkje op www.samenopvoedenisleuk.nl/voor-bedrijven en download onze whitepaper