Een gesprek over gevoel en emoties
Vooral in deze tijd waar kinderen en ouders steeds meer digitaal doen, overprikkeld worden door de veelvoud aan digitale boodschappen. Juist dan is het belangrijk terug te gaan naar de kern van ons gedrag om dat beter te begrijpen. En dan heb ik het over gevoel en emoties. Tijd nemen om te bespreken wat echt gezien mag worden in plaats van ons (digitaal) te verstoppen in wat we denken te willen zien omdat ECHT zien, van onszelf en de ander, beangstigend en raar is geworden. We verstoppen ons liever dan te praten over emoties.
Emotionele intelligentie
Het praten over gevoel en kunnen omgaan met gevoel en emoties, van jezelf en van de ander, is niet iets dat automatisch geleerd wordt in de opvoeding. Ik zou willen dat basisscholen hier meer oog voor hadden. Niet om deze verantwoordelijkheid over te nemen van ouders, maar wel om een platform te zijn voor ouders die hier zelf geen inhoud aan weten te geven. Vooral in de jonge fase van een kind is het belangrijk dat hij emoties leert kennen en gevoel weet te uiten op een veilige manier, dus zonder dat hij daarvoor gestraft wordt. Elk gevoel mag er zijn. En is het begin om de emotie, die er mee gepaard gaat, te leren beheersen. Sociale en emotionele vaardigheden zijn in onze digitale/AI tijdperk steeds meer op de achtergrond en ik denk dat dit bijdraagt aan de steeds groter wordende groep jongeren met psychische problemen. Verstoppen in plaats van verwerken.
Verbinding door het delen van emoties
Een goed gesprek hebben over gevoel en emoties is lastiger dan je denkt. Het betekent dat beide volwassen partijen (partners) zich kwetsbaar moeten opstellen en echt moeten luisteren naar wat de ander zegt zonder het te betrekken op zichzelf en dus in de aanval, verdediging of vluchtmodus schieten. Luisteren en vervolgens begrijpen wat de ander zegt. ‘Ik vind het niet leuk wat je zegt’ is geen aanval! Ook al kan je ego met deze woorden snel gekrenkt zijn. Het is een hulpvraag en uitnodiging om samen te kijken naar de pijn die erachter zit. Pijn bij degene die de woorden ontvangt en pijn bij degene die de woorden zegt. Alleen dan ontstaat verbinding.
Communicatie is key
We kunnen niet elk emotioneel gesprek starten met de woorden “Ik wil jou niet kwetsen, dus ik hoop dat je het niet als een aanval ziet, maar als een uitnodiging om samen te kijken waarom ik mij gekwetst voel, dus wat ik nu ga zeggen kunnen we dat samen onderzoeken want ik heb je hulp daarbij nodig, want ik vond het niet leuk wat je gisteren zei”. Maar toch is het belangrijk om deze basishouding aan te nemen en echt partnerschap uit te oefenen. Niet jij en ik, maar wij. En vaak zullen we het gesprek niet eens beginnen met het uiten van gevoel, maar zullen we een ‘veilig praktisch probleem’ naar voren brengen waarmee we eigenlijk willen zeggen ‘ik ben gekwetst’. Gedoe over schoenen op de trap, zooi op het aanrecht, wasgoed niet in de wasmand.
Hoe leren we dit onze kinderen?
Onze kinderen leren de skills van een gesprek over emoties niet automatisch. Ze kijken af hoe wij als volwassenen dit doen en met elkaar omgaan. Maar ook zij moeten geholpen worden met het uiten van gevoel. Door met hen te ontdekken hoe ze zich voelen, gaan ze herkennen hoe hun binnenwereld werkt. Ze zullen leren welk gevoel wordt aangesproken in welke situatie. Vervolgens kan je ze helpen om met het gevoel om te gaan. ‘Ik zie dat je boos bent. Klopt dat? Wat is er gebeurd dat je boos bent? Is er iets wat ik nu voor je kan doen?’ Meer is vaak niet nodig; herkenning, erkenning en validatie (en eventueel samen kijken naar een oplossing voor de achterliggende situatie). Beantwoord nooit met dezelfde emotie. De emotie is van de ander en niet van jou. Je kunt de reden zijn voor de emotie, maar dan nog is het niet jouw emotie!
Hoe dichterbij hoe meer pijn het kan doen
We gaan ervan uit dat onze partner en kinderen ons altijd begrijpen als we emoties tonen. ‘Hij begrijpt toch wel waarom ik boos ben?’, hoor ik vaak. Maar hoe dichter iemand bij je staat, hoe sneller hij juist gekwetst is en hoe meer uitleg het nodig heeft om te begrijpen waarom iemand gekwetst is. Probeer dus niet in de aanval, verdediging of freeze te gaan, maar te erkennen, valideren en samen te onderzoeken wat voor jullie werkt. Dus vragen te stellen net zolang tot je begrijpt wat het onderliggende gevoel is en de belemmerende overtuiging is. En van daaruit kijken naar een oplossing.
Herkennen van emoties
Vind je het moeilijk om je eigen emoties, je gevoel en je overtuigingen te herkennen en te doorgronden, dan help ik je graag op deze ontdekkingstocht. Een praktische tip is om zodra je iets voelt niet naar de ander te wijzen, want de ander is vaak alleen maar de trigger, maar bij jezelf na te gaan waarom juist dit je raakt. Iedereen reageert op een andere manier. Wat de ene boos maakt, kan de ander juist aan het lachen maken. Hoe we iets ontvangen, is dus van ons. Hoe we reageren, is dus van ons. Ons gevoel en onze emotie is dus van ons. En het is niet de bedoeling dat de ander die overneemt, maar juist als een uitnodiging beschouwt om samen te groeien.
Meer weten?
Meer informatie over wat ik doe, vind je natuurlijk op samenopvoedenisleuk.nl. Of op het zusje van SamenOpvoedenisLeuk, Balans & Welzijn, waar ik mijn diensten los van het ouderschap aanbied. Of stuur mij gewoon een berichtje op 06 51 66 09 36.