Hoe voed je een hooggevoelig kind op? Want…is jouw kind gevoelig voor prikkels en snel van slag? Neemt jouw kind veel kleine details in zich op? Dan is jouw kind misschien wel hooggevoelig. Hooggevoeligheid is geen stoornis of diagnose. Wel is het een aangeboren karaktereigenschap* die bij 15 tot 20% van de kinderen voorkomt. Deze kinderen zijn extra gebaat bij positiviteit!
Hooggevoeligheid als karaktereigenschap
De karaktereigenschap ‘hooggevoeligheid’ laat zich het beste omschrijven doordat kinderen moeite hebben met het verwerken van prikkels. Vaak wordt gedacht dat deze kinderen angstig of lastig zijn, maar in werkelijkheid zijn ze gevoeliger en denken ze langer over dingen na. Niet vreemd dus als je kind moeilijk in slaap valt. Het hoofd maakt overuren! Vaak zijn deze kinderen creatief, slim en vroeg wijs. Ze hebben meer tijd nodig om alles wat ze zien, horen of voelen te verwerken. Een hooggevoelig kind raakt makkelijk overspoeld door emoties. Hierdoor kan het dat ze zich gaan terugtrekken en stil of verlegen overkomen.
Meest voorkomende kenmerken van hooggevoeligheid
Ieder kind is uniek. Elk hooggevoelig kind is dus ook anders. Toch zijn er een aantal kenmerken die bij de meeste hooggevoelige kinderen voorkomen. Misschien herken je deze kenmerken ook wel bij jezelf of je partner. De voornaamste kenmerken op een rij:
Herken jij deze kenmerken in je kind? En zijn deze kenmerken al een langere tijd aanwezig (meer dan een jaar), dan is jouw kind mogelijk hooggevoelig. Hiermee heb je een belangrijk deel van het antwoord op de vraag ‘Hoe voed je een hooggevoelig kind op?’
Alle puzzelstukjes vielen ineens in elkaar
Het heeft lang geduurd tot ver in mijn volwassen leven dat ik het besef kreeg dat ik ook veel van deze kenmerken had. Hoewel de puzzelstukjes ineens in elkaar vielen, zag ik het niet als een kwaliteit. Ik had over de jaren heen een soort façade opgebouwd om te dealen met deze karaktereigenschap. Ik heb mijzelf hierin veronachtzaamd. Het heeft nog lang geduurd dat ik kon accepteren dat waar ik zelf slecht mee kan omgaan als een kwaliteit kon gaan zien. Laat staan dat ik mensen in mijn omgeving ging vertellen dat ik mij hierin herkende. Ik gun het alle hooggevoelige kinderen dat zij ouders hebben die hen kunnen begeleiden in het leren omgaan met hun gevoeligheid! Laat jouw kind zich gehoord en gezien voelen. Als dat lukt dan is het een prachtige eigenschap, die gebruikt kan worden als een kwaliteit al veel eerder dan in zijn of haar volwassen leven!
Opvoeden kan een uitdaging zijn (ondanks de voordelen van hooggevoeligheid)
Een hooggevoelig kind ervaart veel dingen intens, zoals geuren, smaken, geluiden en gevoelens. Dit betekent dat ze enorm kunnen genieten van een lekkere maaltijd of mooie muziek. Je kind kan ergens helemaal in opgaan en genieten van de kleine dingen in het leven. Ook zijn veel hooggevoelige kinderen vaak geliefd in hun omgeving. Ze hebben oog voor de ander en zijn empatisch. Hierdoor zijn ze attent, fijne gesprekspartners, een goede vriend(in) en erg behulpzaam voor anderen. Als ze klein zijn, is het belangrijk om veel te praten met je kind over de emoties van anderen. Vooral op school kunnen kinderen onderling hard zijn naar elkaar toe en bij jouw hooggevoelige kind komt dit extra hard binnen.
Tegelijk kan je kind ook snel van slag zijn en heftig reageren op veel prikkels en veranderingen. Je kind laat grote emoties zien en dat vraagt veel van jouw geduld. Kortom, het kan een hele uitdaging zijn om een hooggevoelig kind op te voeden. Veel structuur, duidelijkheid en een luisterend oor bieden, is belangrijk. En vergeet vooral ook niet de behoefte aan veel rustmomenten met weinig prikkels, dus ook geen scherm of mobiel (ook al laten ze soms het tegenovergestelde gedrag zien). Door van jongs af aan aandacht te hebben voor de emoties van je kind help je je kind omgaan met alles wat ze voelen en ervaren. Benoem emoties en ervaringen, toon begrip en praat erover. Zo leert je kind herkennen wat hij of zij allemaal voelt.
Wil jij een keer sparren over hoe je met je eigen hooggevoeligheid of die van je kind kunt omgaan?
Lees ook: Ontprikkelen in een wereld met te veel prikkels
*volgens vooraanstaande Canadese psychotherapeute Elaine Aron, die al tientallen jaren wetenschappelijk onderzoek doet naar hooggevoeligheid.